در سال‌های اخیر بحث مالیات برای مشاغل خیابانی و غیررسمی گرم شده است. شاید برای خیلی‌ها این سوال مطرح باشد: آیا دست‌فروش‌ها هم باید مالیات بدهند؟ اگر پاسخ مثبت است، مالیات دست‌فروشی چقدر است؟ در این مقاله به‌صورت ساده، کاربردی و با تمرکز روی کلمه کلیدی مالیات دست‌فروشی، پاسخ می‌دهیم.
1. آیا دست‌فروش‌ها مشمول مالیات هستند؟
بله، اگر دست‌فروش:
- از کارتخوان معتبر به نام خودش استفاده کند، و
- درآمدش از سقف معافیت مالیاتی بیشتر باشد،
در اصطلاح مشمول پرداخت مالیات می‌شود. سازمان امور مالیاتی با اتصال پایانه فروش به پرونده افراد، می‌تواند تراکنش‌ها را بررسی کند؛ بنابراین استفاده از کارتخوان، دست‌فروشی را وارد دایره مالیاتی کرده است.
2. سقف معافیت مالیاتی چقدر است؟
برای سال ۱۴۰۴، سقف معافیت مالیاتی مشاغل (از جمله مشاغل سیار یا سیار-رسمی) معادل ۲۸۸ میلیون تومان در سال اعلام شده. این یعنی اگر کل درآمد سالانه شما زیر این رقم باشد، اصلاً مالیاتی به آن تعلق نمی‌گیرد.
3. وقتی درآمد بیشتر از سقف باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
در این حالت، بخش پای صحبت مالیاتی از درآمدتان شروع شده و بر اساس پلکان نرخ زیر محاسبه می‌شود:
- درآمد مازاد تا ۳۶۰ میلیون: ۱۰ درصد
- مازاد تا ۴۵۶ میلیون: ۱۵ درصد
- مازاد تا ۶۰۰ میلیون: ۲۰ درصد
- مازاد تا ۸۰۰ میلیون: ۲۵ درصد
- بالای ۸۰۰ میلیون: ۳۰ درصد
مثال: اگر ۳۵۰ میلیون درآمد داشته باشید،
بخش مشمول مالیات = ۳۵۰ – ۲۸۸ = ۶۲ میلیون
مالیات = ۱۰٪ × ۶۲ = ۶.۲ میلیون تومان
4. مراحل ساده برای دست‌فروش‌ها
- ثبت‌نام در سامانه مالیاتی: اطلاعات هویتی را وارد کرده و پرونده مالیاتی تشکیل دهید.
- استفاده از کارتخوان به نام خودتان: این کارتخوان تراکنش‌های شما را به پرونده پیوند می‌دهد.
- اظهارنامه مالیاتی: تا پایان خرداد هر سال باید اظهارنامه بدهید. این کار تضمین می‌کند از معافیت یا نرخ درست استفاده شود.
- پرداخت در صورت لزوم: اگر درآمدتان بالاتر از سقف باشد، مالیات تنها روی مازاد اعمال می‌شود.
5. مزایا و دغدغه‌ها
مزایا:
- فعالیت رسمی‌تر و دوری از مشکلات شهرداری یا نیروهای نظارتی
- حفظ درآمد قانونی و دسترسی به حمایت‌های احتمالی
- امکان اخذ کارتخوان قانونی و استفاده از خدمات بانکی
دغدغه‌ها:
- نگرانی از مالیات احتمالی اگر درآمد بالا رود
- روند اداری ثبت‌نام در سامانه و محاسبه اظهارنامه
- احساس فشار روانی از پایش مالیاتی
با این حال، توجه داشته باشید که فعلاً از سوی سازمان امور مالیاتی اولویت با مشاغل بزرگ‌تر است و دست‌فروشان کم‌درآمد در اولویت نیستند.
6. کارتخوان و مالیات دست‌فروشی؛ نکاتی که باید بدونید
تا چند سال پیش، خیلی از دست‌فروش‌ها با پول نقد کار می‌کردن و خبری از حساب بانکی و کارتخوان نبود. اما حالا بیشتر مشتری‌ها با کارت خرید می‌کنن و داشتن کارتخوان تقریباً یه نیاز شده.
اما سوال مهم اینه:
آیا استفاده از کارتخوان باعث میشه مالیاتمون بیشتر بشه؟
پاسخ ساده: نه، به شرطی که درآمدت زیاد نباشه
اگر شما یه کارتخوان به اسم خودتون داشته باشید و درآمد سالانه‌تون کمتر از ۲۸۸ میلیون تومان باشه، هیچ مالیاتی پرداخت نمی‌کنید. فقط کافیه هرسال یه اظهارنامه ساده تو سایت سازمان مالیاتی پر کنید که بگید درآمدتون چقدر بوده. اگر زیر سقف معافیت باشه، مالیاتتون صفر میشه.
پس چرا خیلیا از کارتخوان می‌ترسن؟
بعضی‌ها فکر می‌کنن به‌محض اینکه کارتخوان بگیرن، دولت روشون زوم می‌کنه و از همون اول باید مالیات بدن. در حالی‌که اصل ماجرا اینه:
- سازمان مالیاتی فقط اونایی رو بررسی می‌کنه که تراکنش‌های بالا و مشکوک دارن.
- اگر تراکنش‌هاتون معمولیه و درآمدتون پایین‌تر از سقف معافیت باشه، نه تنها مالیاتی نمی‌دید، بلکه پرونده‌تون رو هم می‌بندن.
- ترس از مالیات بیشتره تا خود مالیات!
کارتخوان شخصی یا اجاره‌ای؟
اگر کارتخوان به اسم خودتون باشه، خیالتون راحت‌تره. چون:
- راحت‌تر می‌تونید از معافیت مالیاتی استفاده کنید
- سامانه مالیاتی دقیق‌تر حساب‌وکتاب می‌کنه
- احتمال بروز مشکل یا اشتباه کمتر میشه
اما اگر کارتخوان به اسم کس دیگه باشه (مثلاً همکار یا فروشنده قبلی)، همه تراکنش‌ها به اسم اون ثبت میشه و ممکنه بعداً دردسر درست کنه، هم برای شما هم برای اون.
جمع‌بندی پایانی
- داشتن کارتخوان به معنی پرداخت مالیات نیست، فقط کمک می‌کنه درآمدتون شفاف باشه.
- تا وقتی که درآمد سالانه‌تون کمتر از ۲۸۸ میلیون تومنه، مالیاتی ندارید.
- فقط باید هر سال اظهارنامه بدید، حتی اگه درآمدی نداشتید.
- بهتره کارتخوان به اسم خودتون باشه تا راحت‌تر بتونید از حقوق مالیاتی‌تون استفاده کنید.